Adam Seide, FOCUS Amsterdam, 1 Oktober 1965
In de grote tentoonstellingshallen in Frankfurt is een expositie geweest van de zeer actieve ,Hofheimer Gruppe‘, een aantal kunstenaars die zich in 1961 tot een groep hebben samengevoegd, onder de actieve leiding van Hermann Krupp. Naast de kunstenaars uit Hofheim zijn er nu ook Frankfurters, Berlijners en Amsterdammers uitgenodigd. In totaal omvatte de tentoonstelling bijna 400 werken van ca. 80 exposanten. Naast de schilderkunst, plastiek en grafiek is nu ook de fotografiek en de architectuur vertegenwoordigd.
Bovendien zijn er ,objecten‘ geëxposeerd, door de kunstenaars zo genoemd, om ze als reële, concrete dingen aan te duiden, in tegenstelling tot schilderijyn en plastieken. Deze objecten lijken welhaast verwant met de tentoongestelde fotografieken. Behalve Marta Hoepffner, die al van begin af aan tot de Hofheimer Gruppe behoort, hebben nu voor het eers,t ook vijf andere fotografen hun werk bijgedragen. Het zijn Heinz Hajek-Halke en Kurt Wendlandt uit Berlijn, Aart Klein en Albert Seelen uit Amsterdam en de Frankfurter schilder Slutzky, nu voor het eerst met fotografische experimenten.
Bij de Hollanders Aart Klein en Albèrt Seelen speelt het fotografisch afgebeelde onderwerp nog een rol. Aart Klein’s fotografieken zijn contrastdrukken, waarbij de tegenstellingen tussen zwart en wit zozeer zijn versterkt, dat er nog maar twee toonwaarden in de foto overblijven. De grafische elementen worden in zijn foto’s gevormd door de architectuur, de huizen, de vensters en de bouwsteigers. In deze geometrische constructies komen dan, als eenzame kleine puntjes, mensen voor. Albèrt Seelen daarentegen geeft structuren weer, daarbij de contrasten eerder nivellerend dan versterkend, waarbij hij de structuur als nieuw en ongewoon ervaart.
De vier andere fotografen hebben zich gewijd aan het verkennen van het belangrijkste medium in de fotografie: het licht. Het doorvorsen van de eigen middelen is natuurlijk volledig geoorloofd en in de schilderkunst is men daarmede reeds meer dan een halve eeuw geleden begonnen. Dat het licht de noodzakelijkste voorwaarde voor de fotografie vormt, is een waarheid als een koe. Om dat niet-concrete licht te fixeren, vast te leggen, daarvoor is geen uitgebreide apparatuur nodig. Zo zijn dan deze fotografen, wat de door hen gebruikte apparaten betreft, bijna teruggekeerd tot de begintijd van de fotografie. Het is zuiver schilderen met licht, wat deze vier fotografen doen; het meest consequent doorgevoerd is dat bij Hajek-Halke en Marta Hoepffner. Hajek Halke heeft lange reeksen experimenten uitgevoerd met lijm, schuim, druppels terpentijn, laten smelten van de gelatine-laag, enz., allemaal uitgesproken doka-werk. HajekHalke heeft zich al sinds vele jaren gespecialiseerd op het terrein van de lichtgrafiek.
Marta Hoepffner heeft zich op de microkosmos geïnspireerd, om zo te zeggen de natuur doorvorsend in het laboratorium, daarbij wetend dat men het licht slechts kan waarnemen als tegenstelling tot de schaduw. Zij drukt haar bedoelingen uit door middel van technieken die zij nauwkeurig in notities heeft vastgelegd en die te allen tijde herhaalbaar zijn zij het in de vorm van kristallisaties, met gebruikmaking van interferentie-verschijnselen of als montage-diagrammen met kunststoffen, papieren en oplossingen.
Bij Slutzky en Wendlandt is de fotografiek en de lichtgrafiek zeer sterk beïnvloed door de schilderkunst. De laatst genoemde is gefascineerd door de mogelijkheid om de materie zelf transparant te maken „doordat ik er licht doorheen laat schijnen en dat laat schrijven tekenen en schilderen“.
De schilderkunst en de fotografie zijn afzonderlijke gebieden, die niets met elkaar gemeen hebben. Het is echter wel algemeen bekend dat deze beide elkaar wederkerig intensief hebben gestimuleerd en beïnvloed en het is zeer te loven dat langzaamaan de opvatting zich begint door te zetten, dat de fotografie een aan de schilderkunst gelijkwaardig medium is, in staat om met de eigen middelen iets geheel eigens voort te brengen. Dat heeft deze tentoonstelling van de Hofheimer Gruppe in Frankfurt aangetoond en daarvoor verdient zij lof.